Latince isim: Symphsodon discus
Eşanlamlılar:
Habitat: Güney Amerika, Amazon nehri ve büyük kolları
Büyüklük: 15 - 25 cm
Davranış:
Beslenme:
Üreme:
Su şartları:
En küçük akvaryum:200 litre, yükseklik en en az 50cm
Yüzme seviyesi: Orta - Taban
Tecrübe: Sadece çok tecrübeliler için
Görünüş:
Gösterişleriyle akvaryum balıklarının kralı sayılan diskuslar disk
şeklindedirler. Vücutlarındaki gözle kuyruk arasındaki 9 adet koyu
renkli dikey çizginin yanında mavi, kırmızı veya yeşil olabilen dalgalı
desenleri vardır. Seçici üretim yöntemleriyle çeşitli biçim ve renklerde
ırklar türetilmiştir.
Cinsiyet ayrımı:
Cinsiyetler arasında belirgin bir görünüş farkı yoktur. En kolayı üreme
dönemlerinde ortaya çıkan üreme tüplerini gözlemektir. Erkeğin sperm
tüpü ince ve sivri uçlu, dişinin yumurtlama tüpü ise kalın ve yuvarlak
uçludur. Erkeklerin kafalarındaki ve yüzgeçlerindeki mavi desenlerin
dişilere göre daha belirgin olduğu söylenir.
Doğal ortamı:
Güney Amerika'daki Amazon nehir sisteminin daha çok asitli kahverengi
suları; RioTrombetas'la Rio Negro arasında kalan bölge. Çoğunlukla
erimiş minerallerce fakir ve asitli tipik kahverengi su ortamlarında
yaşarlar. Bu ortamlarda pH 5,0 - 6,5 arası, toplam sertlik GH ve
bikarbonat sertliği KH ise herzaman için 1°nin altındadır. Daha çok
akıntının az olduğu, aralarında saklanabilecekleri kütük, dal ve
köklerin bol bulunduğu nehir kollarını tercih ederler.
Teritoryal oldukları üreme zamanları dışında çiftler halinde değil, nüfusu 50 bireye varabilen gruplar halinde dolaşırlar.
Beslenme:
Sağlıklı gelişme için çok yönlü beslenme şarttır. Diskuslar için
hazırlanmış özel kuru yemlerin yanında mutlaka canlı yemler de
verilmelidir. En sağlıklı canlı yem yavru ve yetişkin tatlı su
karidesleridir(artemia). Evde üretilmiş beyaz kurtlar da verilebilir.
Tubifex kurtları kesinlikle verilmemelidir; çoğunlukla kirli ortamlardan
elde edildikleri için hastalık taşıma riskleri yüksektir. Kıyılmış
solucan, karides, midye, yengeç ve morina balığı eti de verilebilir.
Bazı disk balığı yetiştiricileri ince kıyılmış sığır kalbi veya ciğerine
birkaç malzeme daha ekleyerek ve vitamin katkısı yaparak balıklarına
verirler.
Gerekli akvaryum şartları ve bakımı:
Diskus bakımı bilgi ve tecrübe gerektirir. Eğer diskus beslemeyi
düşünüyorsanız öncelikle bu konuda yazılmış iyi bir kitabı okumanızı
öneririz. Örneğin kitap köşemizden sipariş edebileceğiniz "The Proper
Care of Discus".
Geniş ve çok iyi filtre edilen akvaryumlar gerektirirler.
Akvaryumlarının en az 200 litre hacminde ve 50cm yüksekliğinde olması
önerilir. Yetişkin bir diskus başın yaklaşık 60 litre su hacmi
düşünülmelidir. Yani 6 bireylik küçük bir grup için en az 360 litrelik
bir akvaryum gerekir. Balıkların kendilerini daha güvende hissetmeleri
için akvaryumun arkası ve en az bir yanı ışık geçirmeyecek bir biçimde
boyanmalı veya kaplanmalıdır.
Akvaryum suyu yumuşak veya orta sertlikte olabilir (4°-10° GH). pH'ın
ise nötrü yani 7,0'ı geçmemesi önerilir. Diskus balıklarının
akvaryumlarında nitrit ve nitrat konsantrasyonlarının olabildiğince
düşük tutulması son derece önemlidir. Bu yüzden etkin bir biyolojik
filtrasyon ve en az haftalık %10-15 oranlarında düzenli su değişimleri
şarttır. Ideal akvaryum sıcaklığı 28°-30°C arasıdır. Sıcaklık 27°C'nin
altına kesinlikle düşmemelidir.
Son derece sakin balıklar olan diskuslar rasbora, kardinal tetra,
corydoraslar ve ramirezi, kakadu veya agassizii gibi barışçı cüce
çiklitlerle birlikte yaşayabilirler. Melek balıklarıyla bir arada
tutulmaları sakıncalıdır; melek balıkları kendilerinin bağışıklı
oldukları parazitleri derileri son derece hassas olan diskuslara
bulaştırabilirler.
Diskuslar bitkilere zarar vermezler. Akvaryumlarına diskusun
gerektirdiği yüksek sıcaklıklarda yaşayabilecek her türlü bitki
dikilebilir. Örneğin Echinodorus ve Anubias türleri.
Üreme:
Diskuslar rastgele çifleşmezler; kendi eşlerini kendileri seçerler.
Çiftlerin kendiliğinden oluşabilmesi için en uygun yöntem genç
diskusları en az 8'lik bir grup halinde en az 400 litrelik büyük bir
akvaryumda beslemektir. Zamanla oluşan çiftlerin sürekli beraber
dolaştıkları, yanlarına yaklaşan diğer balıkları kovdukları görülür.
Yumurtlamak üzere ağızları ve karınlarıyla sürtünerek bir echinodorus
yaprağını veya herhangi bir dik yüzeyi temizlemeye başlarlar. Bu arada
kafalarıyla titreme hareketleri yaparlar. Çiftin renginde bir koyulaşma
göze çarpar. Kuyruk tarafındaki son dört dikine çizgi açıkça görülür
hale gelir.
Üretim için örnek olarak 60cm x 50cm x 50cm ölçülerinde bir akvaryum
uygundur. Filtre olarak hava motoruna bağlı genişçe bir sünger filtre
uygundur. Zamanla sünger filtrenin yüzeyinde oluşan rotiferler yavru
diskusların beslenmelerine katkıda bulunurlar. Üretim akvaryumunun suyu
son derece yumuşak (0°-1° GH) ve asitik (pH 5,0 - 5,5) olmalıdır. Bu
niteliklerdeki suyu hazırlayabilmek için bir ozmoz aleti (saf su elde
etmek için) ve turba filtre malzemesi (Torf) kullanılabilir. En uygun
sıcaklık 29°-31°C arasıdır. Çok temiz tutulması gereken üretim
akvaryumlarının tabanına kum konulmaz. Yumurtlama zemini olarak
genellikle diskuslar için özel yapılmış, yaklaşık 25cm uzunluğunda konik
saksılar akvaryum tabanına dikine yerleştirilip silikonla tutturulur.
Çift yumurtlama zeminini seçip ağızları ve karınlarıyla sürtünerek
temizledikten sonra dişi dik yüzeyde aşağıdan yukarı doğru
yumurtalaraını sıralamaya başlar. Bir sıra bittikten sonra erkek de
yumurtaların üstünden geçerek spermlerini bırakır. Yumurtlama devresinde
filtreyi durdurarak su akıntısını engellemek yumurtaların başarıyla
döllenme şansını yükseltecektir. Bir-iki saat süren yumurtlama işleminin
sonucunda dişinin büyüklüğüne bağlı olarak 150 ile 500 arasında değişen
sayılarda yumurta bırakılmış olur.
Yumurtlama bittikten sonra çiftler sırayla yumurtalarının başına
geçerek onları yüzgeçleriyle havalandırırlar. Ortalama 60 saat (2,5 gün)
sonra yumurtalar açılır. Henüz serbest yüzemeyen yavrular biribirlerine
yapışık öbekler halinde dururlar. Ebeveynleri bu öbeklerin yerlerini
ara sıra değiştirirler. Yavrular yumurtadam çıktıktan 50-60 saat sonra
da serbest yüzmeye başlarlar. Bu devrede anne babalarının deri
mukozasıyla beslenmeye başlarlar. Yavruların bir ebeveynin derisini
bitirdikten sonra toplu olarak ötekine geçmelerini izlemek son derece
ilginçtir. Serbest yüzmeye başladıktan sonraki ilk haftada bu "diskus
sütü" yavrular için ideal besindir. Bu "diskus sütü", derinin üreme
hormonlarınca büyümesi hızlanan epidermis dokusunun yanında deride
yerleşmiş bakterileri de içerir. Yavrularını besleyen diskusları
kesinlikle ürkütmemek gerekir. Strese kapılan diskuslar hormon
dengelerinin bozulması sonucu gerekli diskus sütünü üretemezler.
Serbest yüzmeye başladıktan 4-5 gün sonra yavrular yumutadan yeni
çıkmış tatlı su karidesi (artemia) larvalarıyla beslenebilirler. Bir
süre sonra süzgeçten geçirilmiş ince su piresi de verilebilir ama
artemiaya daha bir süre devam edilmelidir. Küçük diskuslar 3-4 hafta
sonra yaklaşık 2,5cm büyüklüğe ulaşırlar ve artık anne babalarından
ayrılıp bir yetiştirme akvaryumuna alınabilirler. Yavruların sağlıklı
gelişebilmeleri için günde en az 4 kez çok yönlü yemleme ve düzenli su
değişimleriyle (örneğin günde %10) akvaryumlarının sürekli temiz
tutulması şarttır. Yetiştirme akvaryumunun suyunun çok yumuşak ve asitik
olması şart değildir; önemli olan temiz ve nitrit/nitrat gibi zehirli
azot bileşiklerinden arınmış olmasıdır.
Akvaryum Dünyasının Kralı........Discus
Yazan: Sinan Kahyaoğlu, İstanbul, 9 Nisan 1999, bir Bilyap üyesi
Akvaryum dünyasının en nadide türü olan discus doğal olarak Güney
Amerika Amazon havzasında yaşayan cichlid ailesine mensup bir balıktır.
Bu nedenle cichlidlere özgü çok ilginç davranışlar gösterirler.
Günümüzde doğal renk formlarından farklı olarak yeni türleri
üretilmiştir. Discusların üretilmesi,büyütülmesi ve bakımı bilgi ve
deneyim gerektirir. Discusun doğal ortamı olan Amazon havzasında su
sıcaklığı ortalama olarak 30ºC dır. Bu sular asitik özelliktedir.
Elektrik iletkenliği çok düşük olup genellikle 10 microsiemens'ten
azdır. Bu doğal istekler bir discus tankında mutlaka temin edilmelidir.
Bir discus tankı minimum 200 lt'lik olmalıdır. Bu büyüklükte bir tankta
en fazla 3 çift yetişkin discus konulabilir. Taban malzemesi discus için
çok önemlidir. Çünkü discus tabanda yemlenmeyi çok sever bu nedenle
taban malzemesi 2-3 mm kalınlığında kumla kaplanabilir. Oldukça sakin
karakterli balıklardır. Gürültüden ve rahatsız edilmekten hiç
hoşlanmazlar. Bu nedenle tankın evin en sakin köşesinde olması gerekir .
Su discusunuz için hayati önem taşır. Suyun elektrik iletkenliği
discus için suyun sertliğinden önemlidir. Suda santimetredeki 33
microsiemenslik iletkenlik suyun Alman (DH) sertliğini bir derece
arttırır. Bu ortalama değer referans noktası olmalıdır. Amazon
havzasında çok düşük iletkenlik vardır ve 10 microsiemensten daha azdır.
Bu sulardaki çok yüksek humik asit yoğunluğu suyun PH'ını düşürür.
Humik ve kırmızımsı sarı renkteki asit suyu blackwater karakterine
dönüştürür. Bu nedenle discus için özellikle de üretim için yumuşak suya
ihtiyaç vardır. Ancak cinsi bozulmuş muhtelif jenerasyonlardaki discus
türleri toplam sertliği ve iletkenliği oldukça yüksek olan sularda da
beslenebilir. Sağlıklı discus iştahlı, hareketli, davranışları asil
olmalıdır. Yüzgeçleri dik ve tamamıyla açılmış olmalıdır. Vücut hatları
düz olmalı, sırt ve karın yüzgeçleri arasındaki mesafe kuyruk ve ağız
arasındaki mesafeye eşit olmalıdır. Discuslar cichlid türü balıklar olup
etoburdurlar. Doğal ortamlarında küçük su kabuklularını yiyerek
yaşarlar. Bu kabuklular yosun yediklerinden vücutlarında karoten
maddesini taşırlar. Karoten maddesi tıpkı havuç gibi etki gösterir ve
discusun rengini güzelleştirir.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sorularınızı Merak Ettiklerinizi Yorum Yazarak Sorabilirsiniz.